به گزارش پایگاه خبری صنوف اردبیل ؛ معدن یکی از بخش‌های مهم از نظر اشتغال، تولید و ارزش افزوده محسوب می‌شود و استفاده از نیروی کار ماهر، سرمایه‌گذاری کامل و تکمیل زنجیره تولید در کنار استفاده از فناوری‌ها و ماشین‌آلات نوین می‌تواند در کنار اشتغالزایی، چرخ صنف و صنعت را نیز در استان به حرکت درآورد.
برخلاف چنین برداشتی افزون بر ۲۰۰ واحد معدنی در نقاط مختلف استان اردبیل وجود داشت که در سال‌های گذشته تعدادی از آنها به علت‌های گوناگونی مانند وجود معارض و استهلاک ماشین‌آلات یا نبود توانایی سرمایه‌گذاران در به‌روز رسانی به تدریج تعطیل شدند.
با وجود این خام‌فروشی مواد معدنی، کشاورزی و گردشگری به عنوان ۲ محور توسعه استان اردبیل معرفی شده و تمام نگاه‌ها بر این ۲ بخش متمرکز شده بود که در نتیجه تعداد زیادی از معادن در این سال‌ها متروکه شدند.
شرایط چنان شد که در سال گذشته آمار بخش معدن استان اردبیل به حدود ۱۳۰ واحد دارای پروانه با اشتغال یک‌هزار و ۴۰۰ نفر رسید که البته با به نتیجه رسیدن مطالعه‌ها و اکتشاف‌های معدنی، امیدواری‌ها به تغییر چهره استان افزایش یافت.
اهمیت موضوع از آن رو است که بیشتر واحدهای معدنی استان اردبیل پیش‌تر مربوط به استخراج و استحصال مصالح ساختمانی بود، اما اکتشاف‌های جدید نشان داد که ظرفیت‌های استان در بخش معدن بیش از آن چیزی بوده که تصور می‌شده است.
چهار پهنه معدنی در نهایت در استان اردبیل شناسایی و عملیات اکتشاف در سه پهنه از سوی سرمایه‌گذاران غیردولتی آغاز شد که از جمله می‌توان به پهنه باغرو در شهرستان کوثر و قزل‌اوزن در شهرستان خلخال اشاره داشت.
در حالی که پیش‌تر تصور می‌شد این ۲ پهنه معدنی بتوانند تحول بزرگی در اقتصاد و اشتغال منطقه جنوب استان اردبیل ایجاد کنند، مطالعه و عملیات اکتشافی در نقطه دیگری از استان به سرانجامی خیره کننده رسید؛ معدن پلی متال در محدوده شهرستان مشگین‌شهر با دست‌کم ۳۷۰ میلیون تن ذخیره ارزشمند.
پیش‌بینی تولید ۱۰ هزار تن کنسانتره مس
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل در همین راستا اظهار کرد: تولید کنسانتره مس در مشگین‌شهر با خلوص ۲۳ درصد، اردبیل را در زمره بزرگترین تولیدکنندگان مس در کشور قرار خواهد داد.
مسعود ایرانی از پیش‌بینی تولید حدود ۱۰ هزار تن کنسانتره مس از معدن صاحب دیوان خبر داد و افزود: پهنه معدنی مشگین‌شهر در واقع دومین معدن مس بزرگ شمال غرب ایران است که با رسیدن به مرحله بهره‌برداری، شاهد جهشی در روند توسعه بخش‌های صنعت و معدن استان اردبیل خواهیم بود.
وی با اشاره به درآمد ۵۸۵ میلیارد ریالی ناشی از حقوق دولتی معدن‌های استان اردبیل بیان کرد: این منبع درآمدی تنها یکی از اثرهای راه‌اندازی واحدهای معدنی است که به طور قطع شاهد اتفاق‌های خوبی در بخش معدن استان شاهد خواهیم بود.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل اضافه کرد: مس، سرب، روی، طلا و نقره از جمله فلزهایی است که در این پهنه معدنی کشف شده و البته بیشترین ذخیره مربوط به مس است.
وی عنوان کرد: با توجه به خلوص پایین مس در کانسنگ یک واحد کنسانتره مس در کنار معدن اصلی در حال احداث است که مرحله‌های نهایی تکمیل را طی می‌کند و پیش‌بینی می‌شود که پس از بهره‌برداری مرحله نخست طرح، به ازای هر یک میلیون تن ماده معدنی نزدیک به ۴۰ هزار تن خروجی داشته باشد.
ایرانی همچنین ابراز امیدواری کرد، بخش معدن و صنایع معدنی استان اردبیل با صدور گواهی بهره‌برداری برای سایر پهنه‌های معدنی در دست مطالعه طی سال‌های آتی روزهای خوبی را برای اقتصاد استان رقم بزند.
استاندار اردبیل نیز با تاکید بر ضرورت بازنگری در آمایش سرزمینی پهنه‌های معدنی بر این باور است که هدف از بهره‌برداری معدن‌های استان زمانی محقق می‌شود که عواید حاصل از آن به افزایش سهم ارزش افزوده این واحدهای معدنی در اقتصاد استان منجر شود و در راستای ایجاد اشتغال و درآمد پایدار برای مردم منطقه صرف گردد.
مسعود امامی یگانه در آخرین نشست شورای معادن استان اردبیل در این زمینه اظهار کرد: دستگاه‌های مربوطه باید برای حل مسائل مرتبط با پهنه‌های معدنی استان پیشقدم شوند و با شرکت‌های معدنی تخصصی همکاری کنند تا اولویت‌های مورد اشاره از جمله در بحث ارزش افزوده تامین شود.
وی نقش شورای معادن در بررسی و صدور مجوزها در راستای جلوگیری از خسارت‌های ناشی از بهره‌برداری معادن را مورد اشاره قرار داد و بر ضرورت رعایت ضوابط قانونی، تصمیم‌گیری کارشناسی، در نظر گرفتن ارزیابی‌های زیست‌محیطی و سایر استانداردهای علمی و قانونی با هدف بهره‌برداری پایدار از منابع معدنی تاکید کرد.
جای خالی صنایع تبدیلی و زیرساخت‌های حمل و نقل
اگرچه بخش‌های کشاورزی و گردشگری استان اردبیل در پی اقلیم سرد و کوهستانی منطقه به نوعی فعالیت فصلی دارند، توجه به صنایع پایین دستی مواد معدنی و توسعه آنها با استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند تغییر مدنظر مسئولان امر را میسر کند.
اهمیت موضوع از آن جهت است که مس به عنوان یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین فلزها در صنعت، پزشکی، کشاورزی، رایانه و حتی انرژی‌های تجدیدپذیر شناخته می‌شود و در ساخت اشیای تزیینی مانند مجسمه، وسایل روشنایی، ظرف‌های آشپزخانه، خط‌های انتقال آب، سیم و ابزار انتقال برق استفاده می‌گردد.
از دیگر کاربردهای فلز مس می‌توان به استفاده از آن در درمان کم‌خونی، دردهای مفصلی و ترمیم زخم‌ها، ساخت موتورها و مبدل‌ها، آهنرباهای الکتریکی، لامپ‌های خلاء، لامپ‌های اشعه کاتدی و مگنترون‌ها در مایکروویو اشاره داشت که جای خالی واحدهای تولیدی مرتبط در استان احساس می‌شود؛ چرا که احداث چنین واحدهایی می‌تواند چهره استان اردبیل را از نظر تولید و اشتغال به طور کلی تغییر دهد.
البته تلاش‌هایی برای جلوگیری از خام‌فروشی مس جریان دارد و در حال حاضر یک واحد کنسانتره در مشگین‌شهر در دست احداث است که در صورت تکمیل می‌تواند به اشتغال حدود ۸۰۰ نفر هم منجر شود؛ با این وجود هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم و جلوگیری از خام‌فروشی و ارتقای رتبه استان اردبیل در بخش معدن و صنایع معدنی، نیازمند تدوین نقشه راه و برنامه‌ریزی جامع برای جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی است.
موانع تحقق چنین هدفی تنها به جذب سرمایه و نیروی کار ماهر ختم نمی‌شود و با توجه به دور بودن اردبیل از مرکز کشور، برداشتن چنین گام بزرگی نیاز به تقویت زیرساخت‌های حمل و نقل مانند راه‌آهن دارد که از حدود ۲ دهه پیش در دست ساخت بوده و هنوز آماده بهره‌برداری نشده است.